Եվրոպայի անվտանգության և համագործակցության կազմակերպություն (ԵԱՀԿ) Ժողովրդավարական հաստատությունների և մարդու իրավունքների գրասենյակը (ԺՀՄԻԳ), Վրաստանի հանրային պաշտպանի դիմումի հիման վրա, իրավական եզրակացություն է պատրաստել փետրվարի 6-ին «Վրացական երազանք»-ի ընդունած ռեպրեսիվ օրենսդրական փաթեթի վերաբերյալ։
Վերոնշյալ փոփոխությունների համաձայն, հանրահավաքի մասնակիցների նկատմամբ կիրառվում են տարբեր արգելքներ, բարձրացվում են հավաքների կամ ցույցերի կանոնները խախտելու համար տուգանքները, վարչական ազատազրկման ժամկետը 15-ից դարձել է 60 օր, իսկ ինքնակառավարման մարմնին գրավոր նախազգուշացումը պարտադիր է դարձել ինքնաբուխ հավաքների ժամանակ։
ԵԱՀԿ/ԺՀՄԻԳ-ն ընդգծել է, որ փոփոխությունները, որոնք ընդունվել են հապճեպ և առանց ներառական խորհրդակցությունների, բազմաթիվ նոր սահմանափակումներ են մտցնում խաղաղ հավաքների և արտահայտվելու ազատության առումով և խստացնում են քրեական և վարչական պատիժները։
Ըստ ԵԱՀԿ/ԺՀՄԻԳ-ի, այդ փոփոխություններից մի քանիսը լուրջ մտահոգություններ են առաջացնում մարդու իրավունքների միջազգային չափանիշներին դրանց համապատասխանության վերաբերյալ, մասնավորապես՝ Քաղաքացիական և քաղաքական իրավունքների մասին միջազգային դաշնագրի 21-րդ հոդվածը (խաղաղ հավաքների իրավունք) և Մարդու իրավունքների եվրոպական կոնվենցիայի 11-րդ հոդվածը (հավաքների և միավորումների ազատություն):
«Նոր օրենսդրական դրույթները, այդ թվում՝ ինքնաբուխ հավաքների անհապաղ ծանուցման պահանջը, փակ տարածքներում կամ շենքերում հավաքներ անցկացնելու ընդհանուր արգելքը՝ առանց սեփականատիրոջ նախնական գրավոր համաձայնության, ժամանակավոր շինությունների կառուցման արգելքը կամ դեմքը դիմակներով կամ այլ միջոցներով ծածկելու համապարփակ արգելքը և այլն: Հարկ է նշել նաև, որ անհամաչափ պատիժն ինքնին կարող է համարվել խաղաղ հավաքների իրավունքի խախտում»,- նշված է եզրակացության մեջ։
Հավաքների արգելման այլ առաջարկվող հիմքերը, ըստ ԵԱՀԿ/ԺՀՄԻԳ-ի, պետք է վերագնահատվեն կամ առնվազն մեկնաբանվեն ավելի ուշադիր՝ ապահովելու համար դրանց հստակությունը, նաև անհրաժեշտությունն ու համաչափությունը, և որ դրանք չեն ազդում խաղաղ հավաքների իրավունքի իրացման վրա:
ԵԱՀԿ/ԺՀՄԻԳ-ն առաջարկում է վերացնել «Հավաքների և դրսևորումների մասին» օրենքում խախտումների համար նախատեսված փոփոխությունների վարչական ազատազրկումը, իսկ նշանակված տուգանքների չափերն էապես նվազեցնել՝ հատկապես անչափահասների նկատմամբ։
