Վրաստանից Ռուսաստան լաստանավային անցման գործարկման հետաձգման պատճառների մասին Հայաստանի Հարապետության էկոնոմիկայի նախարար Վահան Քերոբյանի հայտարարությանն արձագանքելով` վրաց տնտեսագետներն ու քաղաքագետները ենթադրում են, որ գործարկմանը, հավանաբար, խանգարում են միաժամանակ մի քանի հանգամանքներ, և դրանց թվում է, թերևս, Ռուսաստանի Դաշնության նկատմամբ ծավալվող ամենախիստ պատժամիջոցների փաստը։
Տնտեսագետ, Business Media Georgia-ի խմբագիր, Forbes Georgia-ի գլխավոր խմբագիր Գիորգի Իսակաձեն «Ալիք Մեդիայի» հետ զրույցում ասաց, որ պատժամիջոցների խնդիրը հիմնական արգելակող գործոնն է, որն այսօր բազմաթիվ ուղղություններով խոչընդոտներ է ստեղծում այդ անորոշության պատճառով, ինչը հղի է միջազգային խիստ պատժամիջոցների գործարկմամբ։
«Հարցը, հավանաբար, Հայաստանի իշխանությունը պետք է հստակեցնի միջազգային մակարդակով, այլապես դժվար թե պատկերացնեմ դրա հստակեցման հեռանկարը մինչև ձմեռ»,- կարծում է Իսակաձեն:
Տնտեսագետն այդ իրավիճակը նմանեցնում է Վրաստանում առկա խնդրին՝ VTB BANK Վրաստանի վաճառքին.
«Այսօր այդ բանկը գնելու ցանկություն ունեցողներ կան, բայց դա բարդ հարց է, քանի որ բանկը ենթարկված է պատժամիջոցների, և գործարք կնքելու համար պահանջվում է Միացյալ Նահանգների ֆինանսների նախարարության թույլտվությունը»:
Հիշեցնենք, որ օրեր առաջ Հայաստանի էկոնոմիկայի նախարար Վահան Քերոբյանը հայտնել է Վրաստանից Ռուսաստան լաստանավային անցման գործարկման հետաձգման պատճառները։ Նրա խոսքով, Փոթի նավահանգստի օպերատոր ընկերությունը խստորեն պահպանում է Ռուսաստանի նկատմամբ ԵՄ-ի և ԱՄՆ-ի սահմանած պատժամիջոցների կատարումը։
Քերոբյանի խոսքով, ընկերությունից դեռ պատասխան չեն ստացել, թե ինչքան ժամանակ է պահանջվելու այս կամ այն բեռը բաց թողնելու-չթողնելու վերաբերյալ որոշում կայացնելու համար։ Նախարարը հույս է հայտնել, որ լաստանավային անցումը կգործի մինչև ձմեռ։
«Մենք ցանկանում ենք, որ այս միությունը լինի այնքան կայուն և կանխատեսելի, որ պետբյուջեից ծախսվող միջոցները մեզ տնտեսական արդյունք տան»,- ասել է Քերոբյանը։
Ի դեպ, Փոթիի նավահանգիստը կառավարում է հոլանդական APM Terminals Poti նավային ընկերությունը։
Մինչ այդ` հայկական կողմը բազմիցս հայտարարել է, որ, շուտով Սև ծովով հավանաբար կսկսվի Ռուսաստանի և Վրաստանի միջև բեռների լաստանավային փոխադրումը, որից կկարողանան օգտվել Հայաստանի բեռնափոխադրողները։ Խոսքը Փոթի նավահանգիստը Ռուսաստանի Կովկասի նավահանգստի հետ կապող լաստանավային անցուղու մասին է։ Լաստանավային անցումն այլընտրանք է վրաց-ռուսական «Կազբեգի-Վերին Լարս»՝ Հայաստանը Ռուսաստանի հետ կապող միակ ցամաքային ճանապարհին։
Օգոստոսին Վրաստանի ծովային տրանսպորտի գործակալությունը, որը Վրաստանի էկոնոմիկայի և կայուն զարգացման նախարարությանը կից կառույց է, հայտարարություն էր տարածել, որում պարզաբանվել էր միայն, որ Վրաստանի տարանցիկ միջանցքի ծանրաբեռնվածության պատճառով Հայաստանին սպասվում է արագ փչացող ապրանքների առաքման ուշացում։ Ուստի, ըստ գործակալության՝ ՀՀ կառավարությունը Վրաստանի կառավարությանը խնդրել էր դիտարկել ծովային տրանսպորտը որպես այլընտրանք Լարսի սահմանային կետի:
Հայտարարության մեջ գրված էր նաև, որ Հայաստանը քանի որ ելք չունի դեպի ծով` օգտվում է վրացական նավահանգիստներից, ինչը նախատեսված է միջազգային կոնվենցիայով։
Օգոստոսի վերջին Վրաստանի էկոնոմիկայի նախարարությունը հայտարարել էր, որ Վրաստանն ավարտել է խորհրդակցությունները տրանսպորտային ընկերությունների հետ՝ Ռուսաստանի հետ լաստանավային անցման բացման առումով։
