«Տեղեկատվության ազատության զարգացման ինստիտուտ» (IDFI) հասարակական կազմակերպությունը (ՀԿ) զեկույց է հրապարակել, որում ներկայացվում է Վրաստանում հանրային տեղեկատվության հասանելիության վիճակը 2022 թվականի դրությամբ։
Զեկույցը ներառում է նաև 2010-2022 թվականներին հանրային տեղեկատվության տրամադրման միտումների վերլուծությունը և հանրային հաստատությունների կողմից հանրային տեղեկատվության հասանելիության վարկանիշները։
IDFI-ի հիմնական բացահայտումներն են.
- 2022 թվականին 374 պետական հաստատություններին ուղարկված 7 582 հարցումներից IDFI-ն ստացել է միայն 4 385 դիմումի պատասխան (58 տոկոս),
- 2022 թվականին պետական հաստատություններ ուղարկված 7 582 հարցումներից IDFI-ն տեղեկատվություն է ստացել 10-օրյա ժամկետում միայն 2 640 դեպքում (35 տոկոս),
- 2022 թվականին IDFI ստանդարտ նամակով նախատեսված յուրաքանչյուր հարցման անպատասխան դրույքաչափը առնվազն 41 տոկոս է: Դրանց մեծ մասը (59 տոկոս) գերատեսչություններն անպատասխան են թողել կամ հրաժարվել են տրամադրել ներքին աուդիտի հաշվետվությունները,
- 2022 թվականին հատկապես խնդրահարույց էր անպատասխան թողնելն այնպիսի պահանջները, որոնք կապված էին ռուս-ուկրաինական պատերազմի և Վրաստանի վրա դրա ազդեցության հետ։ Օրինակ՝ Վրաստանի կառավարության վարչակազմն անպատասխան է թողել Ուկրաինային տրամադրվող մարդասիրական օգնության մասին տեղեկատվության հարցումը և այլն,
- 2022 թվականին, ըստ հիմնարկների կատեգորիաների՝ տոկոսային առումով ամենամեծ թվով հարցումները մնացել են անպատասխան կամ մերժվել են պետական ՍՊԸ-ների և մասնավոր սահմանափակ պատասխանատվությամբ ընկերությունների կողմից (90 տոկոս անպատասխան, մերժում), նաև նախարարություններին ենթակա գերատեսչությունները (83 տոկոսը չի պատասխանել, հրաժարվել է) և կենտրոնական պետական հիմնարկները (66 տոկոսը չի պատասխանել, հրաժարվել է),
- 2022 թվականին միայն 9 հանրային հաստատություններ են տրամադրել հանրային տեղեկատվություն կատարյալ ձևով և 10-օրյա ժամկետում (ներառյալ` Հանրային ծառայության բյուրոն, Հանրային պաշտպանի գրասենյակը, Աջարիայի կրթության, մշակույթի և սպորտի նախարարությունը),
- 2022 թվականին հայտնաբերվել է 69 հաստատություն (այդ թվում՝ նախարարություններին ենթակա 49 գերատեսչություն), որոնք անպատասխան են թողել IDFI-ի բոլոր դիմումները,
- 2022 թվականին 130 պետական հաստատությունների տեղեկատվության հասանելիության մակարդակը 50 տոկոսից ցածր է,
- Կենտրոնական հանրային հաստատություններից հանրային տեղեկատվության հասանելիության ամենաբարձր ցուցանիշները ստացել են Վրաստանի նախագահի վարչակազմը (95,36 տոկոս) և Վրաստանի խորհրդարանի գրասենյակը (85,39 տոկոս), Վրաստանի կառավարության վարչակազմի ցուցանիշը կազմել է ընդամենը 18,31 տոկոս,
- 2022 թվականին IDFI-ի ստանդարտ բովանդակության պահանջները բոլոր նախարարությունների կողմից մնացել են անպատասխան, արդյունքում նախարարությունների դրույքաչափը տատանվում է միայն 0 տոկոսից մինչև 40 տոկոս,
- 2022 թվականին բոլոր նախարարությունները նախորդ տարվա համեմատ զգալիորեն վատթարացրել են տեղեկատվության հասանելիության ցուցանիշը։ Դրանցից՝ Շրջակա միջավայրի պահպանության և գյուղատնտեսության նախարարությունը (-88 տոկոս), Տարածաշրջանային զարգացման և ենթակառուցվածքների նախարարությունը (-84 տոկոս), առողջապահության նախարարությունը (-66 տոկոս),
- 2022 թվականին պետական հիմնարկներից ստացված պատասխանների ցուցանիշը նախորդ տարվա համեմատ նվազել է 24 տոկոսով և կազմել 58 տոկոս: Այս ցուցանիշը 2010 թվականից ի վեր ամենացածր արդյունքն է,
- 2022 թվականին IDFI-ն պատրաստել է 56 վարչական բողոք և 16 վարչական հայց։ Չնայած վեճի իրավական բարդությանը, դատարանը 5 ամսով երկարացրել է գործի քննության ժամկետը վարույթում ստացված բոլոր գործերի համար,
- 2022 թվականին գերազանց տրված պատասխանների ցուցանիշը 33 տոկոս է։ Նման ցածր արդյունք չի գրանցվել 2010 թվականից ի վեր,
- 2022 թվականին, նախորդ տարվա համեմատ, ուղարկված հարցումներին պատասխանների տոկոսն ամենաշատը նվազել է նախարարությունների (-62 տոկոս), նախարարություններին ենթակա ՏԻՄ-երի (-65 տոկոս) և նահանգապետերի (- 26 տոկոս) դեպքում,
- 2022 թվականին, նախորդ տարվա համեմատ, ստացված պատասխանների թիվը փոքր-ինչ բարելավվել է անկախ գերատեսչությունների խմբերում ընդգրկված գերատեսչություններում (+1 տոկոս) և սակրեբուլոներում (+4 տոկոս),
- 2022 թվականին հանրային տեղեկատվության ժամանակին տրամադրման ցուցանիշը նվազել է 19 տոկոսով և կազմել 35 տոկոս: Այս ցուցանիշն ամենացածրն է 2010 թվականից ի վեր։