Գենդերային հավասարության վերաբերյալ վերջին ուսումնասիրությունները, որոնք արտացոլում են բնակչության վերաբերմունքը կանանց իրավունքների նկատմամբ, ցույց են տալիս, որ մարդկանց մեծ մասը պաշտպանում է հավասարությունը, թեև որոշ հարցերի նկատմամբ վերաբերմունքը փոխվել է դեպի վատը:

Օրինակ, եթե 2019 թվականին հարցվածների 10.3 տոկոսը կարծում էր, որ կանանց իրավունքների ձեռքբերումը նշանակում է խլել տղամարդկանց իրավունքները, 2024 թվականին այդ ցուցանիշը գրեթե կրկնապատկվել է։

Վրաստանյան «Ազատություն» ռադիոկայանի հոդվածը միավորում է ՄԱԿ-ի գործակալությունների՝ ՄԱԿ-ի Զարգացման ծրագրի, ՄԱԿ-ի Բնակչության հիմնադրամի և ՄԱԿ-ի Կանանց կողմից իրականացված երկու վերջին ուսումնասիրությունների հիմնական տվյալները:

Հետազոտողները պարզել են, որ մինչև 2024 թվականը այն մարդկանց թիվը, որոնք կարծում են, որ կանանց աշխատանքի ընդունելը հավասարազոր է տղամարդկանցից աշխատատեղեր խլելուն, գրեթե եռապատկվելու է: 2019 թվականին այս ցուցանիշը կազմել է 7,5 տոկոս, իսկ վերջին հետազոտության համաձայն՝ 20,7 տոկոս։

Հարցված բնակչության մեծ մասը (83 տոկոս) համաձայն է, որ վճարովի աշխատանքը կանանց համար անկախ լինելու լավագույն միջոցն է, թեև գրեթե յուրաքանչյուր երկրորդը (48 տոկոս) կարծում է, որ աշխատատեղերի պակասի դեպքում ավելի լավ է տղամարդիկ աշխատեն։

Բնակչության մեծ մասը (75 տոկոս) կարծում է, որ կան մասնագիտություններ, որոնցով կանայք չեն կարող զբաղվել։ Նաև յուրաքանչյուր երկրորդ մարդ (54 տոկոս) կարծում է, որ սպասարկման ոլորտում (մաքրություն, մատուցող, վաճառող) աշխատատեղերն ավելի հարմար են կանանց։

Հարցվածների մեծ մասը համաձայն է, որ կանայք պետք է ավելի քիչ աշխատեն և ավելի շատ ժամանակ հատկացնեն իրենց ընտանիքներին: Նրանք կարծում են, որ երբ մայրն աշխատում է, երեխաները մեծապես տուժում են (69 տոկոս)։ Հայրերի դեպքում այդպես է կարծում բնակչության միայն 16 տոկոսը։

Փոխվել է նաև մարդկանց վերաբերմունքը ժառանգության բաշխման նկատմամբ։ Թեև 2019-ին ավելի շատ տղամարդիկ աջակցեցին երեխաներին հավասար ժառանգության տրամադրմանը, 2024-ին տղամարդիկ ավելի քիչ հավանական է, որ կողմ լինեն ծնողների տան, հողի, ընտանեկան բիզնեսի և այլ գույքի հավասար բաշխմանը եղբայրների և քույրերի միջև:

Այնուամենայնիվ, կանանց միջև հավասար ժառանգության աջակցությունը մեծացել է, ինչը, հետազոտողների կարծիքով, վկայում է սեփականության իրավունքների վերաբերյալ կանանց իրազեկության աճի մասին:

2024 թվականին կատարված հետազոտությունների համաձայն՝ ընտանեկան պարտականությունները դեռևս ընկալվում են որպես «կանանց աշխատանք»։ Այս առումով հետաքրքիր է համեմատել վերջին տարիներին իրականացված երեք ուսումնասիրությունները:

Եթե ​​2013-ին հարցվածների 88,5 տոկոսը կարծում էր, որ կնոջ հիմնական պարտականությունը ընտանիքի հոգսն է, 2019-ին այս ցուցանիշը կտրուկ նվազել է՝ կրկնակի կրճատվելով։ Սակայն 2024 թվականին այդ ցուցանիշը կրկին աճել է՝ հասնելով այն մարդկանց 57,5 տոկոսին, որոնք կնոջ հիմնական պարտականությունն են համարում ընտանիքի հոգսը։

Ավելի հայրիշխանական է դարձել նաև ընտանիքում որոշումներ կայացնելու միտումը։ 2019 թվականին հարցվածների 49,6 տոկոսը կարծում էր, որ ընտանիքում վերջին խոսքը պետք է պատկանի տղամարդուն։ 2024-ին այսպես է կարծում հարցվածների 57,2 տոկոսը:

Հարցվածների մեծ մասը կարծում է, որ ավելի շատ մոր պարտականությունն է խնամել երեխային։ 56 տոկոսը համաձայն է, որ եթե երեխան հիվանդանում է, ապա ոչ թե հայրը, այլ մայրը պետք է արձակուրդ վերցնի աշխատանքից՝ երեխային խնամելու համար։

Աճել է այն մարդկանց թիվը, որոնք կարծում են, որ տղամարդիկ ավելի լավ քաղաքական առաջնորդներ են դառնում։ 2019-ին դրան հավատում էր 48,5 տոկոսը, իսկ 2024-ին այս ցուցանիշը հասել է 58 տոկոսի։

Սակայն, ըստ հարցման, բնակչության մեծամասնությունը (63 տոկոս) կարծում է, որ կանանց ներգրավվածությունը քաղաքականության մեջ օգուտ կբերի երկրին, իսկ 65 տոկոսը կարծում է, որ որքան շատ կանայք լինեն Վրաստանի խորհրդարանում, այնքան ավելի մեծ ազդեցություն կունենան քաղաքական առաջնահերթությունների և հանրային քաղաքականության վրա։

Վրաստանում յուրաքանչյուր երկրորդ մարդ (52 տոկոս) կարծում է, որ քաղաքականության մեջ կանայք ավելի շատ կփոխեն երկիրը դեպի լավը։

Աճել է նաև քաղաքականության մեջ գենդերային քվոտաների աջակցությունը։ 2019 թվականին գենդերային քվոտաներին աջակցել է տղամարդկանց 44,4 տոկոսը, իսկ 2024 թվականին՝ 54,1 տոկոսը։

Ընտանեկան պարտավորությունները և հասարակության տեսակետները կանանց և տղամարդկանց դերերի վերաբերյալ ընկալվում են որպես քաղաքականության մեջ կանանց ներգրավվածության ամենամեծ խոչընդոտները:

Համաձայն վերջին ուսումնասիրությունների՝ աճել է նաև այն տղամարդկանց թիվը, որոնք կարծում են, որ տղամարդիկ ավելի լավ առաջնորդներ են բիզնեսում։ Այնուամենայնիվ, աճել է նաև կանանց ինքնավստահությունը. մինչդեռ 2019-ին հարցվածների 56,2 տոկոսը կարծում էր, որ կանայք և տղամարդիկ կարող են հավասարապես լավ առաջնորդներ լինել, 2024-ին այս ցուցանիշն աճել է մինչև 62,2 տոկոս:

Գենդերային հավասարության վերաբերյալ վերջերս անցկացված հարցումը ցույց է տվել, որ տղամարդկանց ավելի քան 22 տոկոսը կարծում է, որ կինը պետք է հանդուրժի բռնությունը՝ ընտանիքը պահպանելու համար: Կանանց ավելի քան 16 տոկոսն է հավատում դրան։ Այս ցուցանիշն աճել է նախորդ՝ 2019 թվականի համեմատ։

Հարցված տղամարդկանց գրեթե կեսը՝ ավելի քան 43 տոկոսը, ասում է, որ կինը չպետք է իրավունք ունենա հրաժարվելու ամուսնու հետ սեռական հարաբերությունից։ 2019 թվականին շատ ավելի քիչ տղամարդիկ (34 տոկոս) էին այդպես մտածում։ Ինչ վերաբերում է կանանց, ապա նույնն է ասում հարցված կանանց 24 տոկոսը։

Բնակչության գրեթե 40 տոկոսը կարծում է, որ տղամարդը պետք է իմանա կնոջ/զուգընկերոջ բջջային հեռախոսի և սոցիալական ցանցի գաղտնաբառերը։

Պարզվել է, որ հարցված տղամարդկանց 21 տոկոսը կարծում է, որ եթե կնոջը բռնությամբ տիրացել են, նա ինչ-որ բան է արել իրեն «այդ վիճակի մեջ դնելու համար»։ 2019 թվականին ավելի քիչ տղամարդիկ (14 տոկոս) էին կարծում այյդպես: Այս կարծիքին համաձայն կանանց թիվը շատ ավելի քիչ է։

Հարցված տղամարդկանց 20 տոկոսը կարծում է, որ որոշ դեպքերում կանայք ցանկանում են սեռական բռնության ենթարկվել։ Այդպես է կարծում կանանց 12 տոկոսը։

Հարցվածների կեսից ավելին (51 տոկոս) կարծում է, որ տղամարդկանց համար արդարացված է մինչև ամուսնանալը սեռական հարաբերություն ունենալը, մինչդեռ կանանց միայն 30 տոկոսն է նույնը ասում։