Միջազգային հանրապետական ինստիտուտը (IRI) հրապարակել է Վրաստանում 2024 թվականի խորհրդարանական ընտրությունների վերաբերյալ իր վերջնական զեկույցը և հայտարարել. «Վրաստանում 2024 թվականի խորհրդարանական ընտրությունները հիմնովին թերի էին»։
«Առաքելության արդյունքների և ընտրություններից հետո տեղի ունեցող զարգացումների հիման վրա միայն նոր ընտրությունները կկարողանան վերականգնել հասարակության վստահությունը իշխանության լեգիտիմության նկատմամբ»,- ասել է IRI-ի նախագահ Դենիել Թվինինգը։
Դեկտեմբերի 23-ին հրապարակված զեկույցում IRI-ն գրել է՝ իր «Ընտրությունների միջազգային դիտորդական առաքելություն»-ը (IEOM) պարզել է, որ բազմաթիվ գործոններ բացասաբար են ազդել Վրաստանի ընտրական գործընթացի վրա և լուրջ կասկածներ են առաջացրել ընտրությունների վստահության վերաբերյալ։
Մասնավորապես, առաքելությունը ընտրական գործընթացում հայտնաբերել է կարևոր և համակարգված թերություններ, որոնք կապված են չորս հիմնական խնդիրների հետ.
- «Անհավասար պայմաններ և պետական ռեսուրսների չարաշահում,
- քաղաքացիական հասարակության և ընդդիմադիր կուսակցությունների նկատմամբ ոտնձգություն և ընտրողների սիստեմատիկ ահաբեկում,
- ընտրական և դատական ինստիտուտների պետական գրավում,
- ընտրությունների արդյունքների հրապարակային մերժում»։
«Վրաստանում 2024 թվականի խորհրդարանական ընտրությունները արժանահավատ չեն քաղաքացիների շրջանում, ևս մեկ տխուր էջ են երկրի ազատության և ժողովրդավարական հաշվետվողականության համար պայքարում», — ասել է Թվինինգը:
Նրա խոսքով, Վրաստանի ինստիտուտները, այդ թվում՝ Կենտրոնական ընտրական հանձնաժողովը (ԿԸՀ), դատական համակարգը և պետական բյուրոկրատիան, գործել են որպես իշխող կուսակցության մասնաճյուղ՝ անկախ և անաչառ լինելու փոխարեն։
Զեկույցում նշվում է, որ խորհրդարանական ընտրությունները բացահայտել են առողջ քաղաքական մրցակցության անկում, ինչը ստեղծում է մեկ կուսակցության կողմից իշխանությունը զավթելու վտանգը և ժողովրդավարական քաղաքական կուսակցություններին զրկում է հավասար պայմաններով մրցելու հնարավորությունից։
IRI-ի առաքելությունը եզրակացրել է՝ ընտրական գործընթացը լրջորեն վտանգված է մի շարք գործոններով և լուրջ կասկածներ է առաջացրել ընտրությունների վստահության վերաբերյալ։ Առաքելությունն ընդգծում է՝ համահունչ և համապարփակ ընտրական բարեփոխումները հրատապ են՝ ընտրական գործընթացի իրավական, վարչական և ինստիտուցիոնալ շրջանակների թուլությունները վերացնելու համար:
Նախընտրական միջավայրի վերլուծությունը սկսվել է 2024 թվականի հունիսին և ներառել է 20 միջազգային երկարաժամկետ դիտորդներ (LTO), որոնք հուլիսից Վրաստանում էին, և 28 կարճաժամկետ դիտորդներ (STO), ովքեր ուղղակիորեն հետևել են գործընթացին ընտրական շաբաթվա ընթացքում։
«Չնայած Կրեմլի գրեթե 40 տարվա քաղաքականությանը, վրաց ժողովուրդը դեռևս վճռականորեն ձգտում է ինտեգրվել Եվրոպային և ստեղծել ժողովրդավարական ապագա»,- ասել է Թվինինգը:
Խորհրդարանական ընտրությունների վերաբերյալ ԵԱՀԿ-ի վերջնական եզրակացությունը