Վրաստանի մայրաքաղաք Թբիլիսիում և տարբեր շրջաններում ընթացող եվրոպամետ ցույցերը շարունակվում են ավելի քան 1 ամիս:
Քաղաքացիներն արդեն մեկ ամիս իրենց դժգոհությունն են հայտնում «Վրացական երազանք»-ի վարչապետ Իրակլի Կոբախիձեի նոյեմբերի 28-ին արած հայտարարության դեմ, ըստ որի՝ որոշում է կայացվել Եվրամիության հետ բանակցություններ սկսելու հարցը օրակարգ չներառել մինչև 2028 թվականի ավարտը։ Ցուցարարների հիմնական պահանջներն անփոփոխ են՝ նշանակել նոր ընտրություններ և ազատ արձակել ցույցերի ընթացքում ձերբակալվածներին։
«Ալիք Մեդիա Վրաստան»-ի հետ զրույցում փորձագետները գնահատել են, թե ինչ տվեցին Վրաստանին մեկ ամիս անընդմեջ շարունակվող բողոքի ակցիաները:
Փորձագետներն ընդգծեցին՝ նման համախմբվածություն և միասնականություն Վրաստանի պատմության մեջ երբևէ չի եղել:
«Արդյունքն այն է, որ գործընթացն անշրջելի է դարձել, հասարակության բոլոր խմբերն ու շերտերը դուրս են եկել բողոքի, ոմանք գործադուլ են արել։ Կազմակերպվել են առանձին երթեր, ամեն օր ցույցեր են անցկացվում։ Վրաստանի պատմության մեջ նման բան չի եղել»,-«Ալիք Մեդիա Վրաստան»-ի հետ զրույցում ընդգծեց Ժողովրդավարության հետազոտական կենտրոնի տնօրեն, նախկին հանրային պաշտպան Ուչա Նանուաշվիլին:
Նանուաշվիլիի խոսքով՝ բողոքի ակցիային աջակցել են անգամ գործարարները. բազմաթիվ պետական ծառայողներ հրաժարական են տվել. կառավարությունն այլևս չունի միասնականություն.
«Բողոքի ակցիաները տարածվեցին նաև մարզերում, ավելի քան 40 քաղաքներում: Պետական ծառայողներ են հրաժարական տվել, և կառավարությունն այլևս միասնական չէ. սկսել են կիրառվել նաև պատժամիջոցներ, իսկ միջազգային հանրությունը չի ճանաչում իշխանությանը կեղծ ընտրությունների պատճառով։ Սա արդեն շատ մեծ արդյունք է»,- ասաց Նանուաշվիլին:
«Սոցիալական արդարության կենտրոն»-ի հավասարության քաղաքականության ծրագրի տնօրեն Թամթա Միքելաձեն իր ֆեյսբուքյան էջում նշել է՝ այս օրերի ընթացքում պարզ դարձավ, որ իշխանության աղբյուրը ժողովուրդն է, ոչ թե միլիարդները:
«Ինչպե՞ս կարող եք չսիրել բողոքի ակցիայի մասնակից մարդկանց այս մեծ ալիքը։ Այդ բռնությունն ու ծաղրը մեկ մարմնի պես ցավ են պատճառում:
Ինչքան վերելքներ ու վայրէջքներ տեսանք միասին այս օրերին, բայց որքան անհավատալիորեն փոխեցինք իշխանության դինամիկան և հայտարարեցինք, որ իշխանության աղբյուրը ժողովուրդն է, ոչ թե միլիարդները, մոլագար կառավարիչները, ոստիկանությունը կամ քարոզչությունը»,-ընդգծել է Միքելաձեն:
Նրա խոսքով՝ մարդիկ կարող են փոխել ոչ միայն ներքաղաքական, այլև աշխարհաքաղաքական տրամաբանությունը, և վրաց ժողովուրդը հիմա դա ապացուցում է:
«Ալիք Մեդիա Վրաստան»-ի հետ զրույցում մեկամսյա ցույցերը գնահատեց նաև Վրաստանի հաշտեցման և քաղաքացիական իրավահավասարության հարցերով նախկին պետնախարար, կոնֆլիկտաբան Պաատա Զաքարեիշվիլին:
«Պարզվեց` համայնքը շատ մոբիլիզացված ու մոտիվացված է։ Նրանք ցույց տվեցին, որ չեն հանդուրժի նվաստացումները, ծեծը, խոշտանգումները, ազատազրկումները, տուգանքները. նրանք պատրաստ են ամեն ինչի»,-ընդգծեց Զաքարեիշվիլին:
Փորձագետը նշեց, որ մարդիկ փողոցներում հաճախ կռվում են ընդդեմ մահվան, բայց նահանջելու մտադրություն չունեն:
«Մարդիկ նույնիսկ կենաց-մահու կռիվ են տալիս։ «Վրացական երազանք»-ը նույնպես տեսնում է, որ երկրում նպատակաուղղված մարդիկ են և նահանջելու մտադրություն չունեն։ Այսինքն՝ հանրահավաքների միասնականությունը վկայում է, որ հասարակությունը մտադիր է դեռ երկար ժամանակ դուրս գալ փողոց և արտահայտել իր բողոքը. սա հստակ «ահազանգ» է Վրաստանին»,-ասաց Զաքարեիշվիլին:
Զաքարեիշվիլիի խոսքով՝ 2024-ը բեկումնային տարի էր Վրաստանի համար, որը շատ բան ցույց տվեց վրաց հասարակությանը և աշխարհին.
«Այս մեկ տարին մեզ ցույց տվեց, որ վրաց ազգը շատ համախմբված և մոբիլիզացված է հանուն Եվրոպայի, և ռուսական քաղաքականությունը Վրաստանում չի կարող հաջողության հասնել։ Վրաստանն իր ապագան չի կարող տալ Ռուսաստանին` Վրաստանի ապագան միայն Եվրոպայում է: Է՞լ ինչը կարող է վկայել, որ մենք Եվրոպա ենք ուզում, ոչ թե Ռուսաստան»:
Հիշեցնենք, դեկտեմբերի 25-ին, Վրաստանի էթնիկ խմբերի ներկայացուցիչները Թբիլիսիի Հանրապետության հրապարակից «Միասնության երթ» անցկացրին: Երթին մասնակցեցին Վրաստանի էթնիկ խմբերի ներկայացուցիչ քաղաքացիները՝ հայեր, քրդեր, քիստեր, ադրբեջանցիներ, հրեաներ, հույներ և այլք։ Նրանք երթով շարժվել են դեպի խորհրդարանի շենք։
Իսկ դեկտեմբերի 28-ին՝ եվրոպամետ ցույցերի մեկնարկից 1 ամիս անց, Թբիլիսիում և Վրաստանի մի շարք քաղաքներում քաղաքացիները «Միասնության շղթա» էին կազմել:
Զուգահեռաբար, հասարակական կազմակերպությունները փաստում են, որ բողոքի ցույցերը ճնշելու մեթոդները առավել են կոշտացել: Ըստ կազմակերպությունների՝ կիրառվում են ոստիկանական բռնություն, ահաբեկում և այլ մեթոդներ՝ խախտելով մարդու իրավունքների միջազգային իրավունքը, նկատվել է նաև կյանքի և առողջության համար վտանգավոր հատուկ միջոցների կիրառում։
Բողոքի ցույցերը ճնշելու մեթոդները նոր սրության են հասել. GYLA
