Տեխնիկական առաքելություն. նպատակներն ու ակընկալիքները

Եվրամիության (ԵՄ) «տեխնիկական առաքելությունը», որն ուսումնասիրելու է հոկտեմբերի 26-ին կայացած խորհրդարանական ընտրությունների խախտումները, Վրաստան կժամանի առաջիկա շաբաթներին: Վրաստանում հասարակության շրջանում մեծ է հետաքրքրությունը կապված առաքելության անելիքների վերաբերյալ:

Եվրոպական հանձնաժողովի արտաքին հարաբերությունների գծով խոսնակ Պիտեր Ստանոն ասել էր, որ ԵԱՀԿ/ԺՀՄԻԳ դիտորդական առաքելության ղեկավարը զեկույց է ներկայացնելու ԵՄ անդամ երկրներին, ըստ որի գնահատվելու է, թե «ինչպես են արձագանքել ընտրախախտումների վերաբերյալ բողոքներին»։

Իշխող «Վրացական երազանք»-ից հակասական են արձագանքները ԵՄ «տեխնիկական առաքելության» ժամանման վերաբերյալ: Թբիլիսիի քաղաքապետ Կախա Կալաձեն ասել էր, որ Վրաստանի կառավարությունը կհամագործակցի միջազգային առաքելության հետ։ Իշխող կուսակցության գործադիր քարտուղար Մամուկա Մդինարաձեն ավելի քննադատական ​​վերաբերմունք ուներ ԵՄ նախաձեռնության վերաբերյալ. «Ո՞ւմ հետ ենք մենք աշխատելու: Ինչի՞ վրա ենք մենք աշխատելու։ Նախ եկեք պարզենք, թե ինչ է տեխնիկական առաքելությունը: Ո՞վ է գալիս»։

Վրաստան «տեխնիկական առաքելություն» ուղարկելու մասին մինչ այդ` նոյեմբերի 18-ին խոսել է նաև ԵՄ արտաքին և անվտանգության քաղաքականության գերագույն ներկայացուցիչ Ժոզեպ Բորելը: ԵՄ անդամ երկրների արտաքին գործերի նախարարների խորհրդի նիստի ավարտից հետո Բորելն ասել է, որ հատուկ ստեղծված առաքելությունը տեղում հետաքննելու է, թե ինչ է տեղի ունեցել Վրաստանում կայացած ընտրություններում.

«Տեխնիկական առաքելության նպատակն է վերլուծել, թե ինչ է կատարվում այս վիճահարույց ընտրությունների հետ կապված։ Նախագահն ինքը դա կասկածելի համարեց. հասկանալի է, որ ընտրությունների արդյունքը մեծ մտահոգություն է առաջացրել Եվրոպայում՝ ընտրական գործընթածների վրա ազդեցություն գործելու պատճառով։ Պետք է տեղում ուսումնասիրենք իրավիճակը։ Սա է տեխնիկական առաքելության էությունը։ Հրավիրված է դիտորդական առաքելության ղեկավարը։ Ոչ ոք չի կարող ավելի լավ նկարագրել, թե ինչ է տեղի ունեցել տեղում, և դրա համար մենք ունենք այս միջոցները»,- ասում է Ջոզեպ Բորելը։

«Խորհրդարանական ընտրությունների անցկացման ձևը հաստատեց ներկայիս կառավարության ժողովրդավարական հետընթացը», — նոյեմբերի 18-ին ասել է ԵՄ գլխավոր դիվանագետը:

«Ալիք Մեդիայի» հետ զրույցում Վրաստանի նախկին օմբուդսմեն Ուչա Նանուշաշվիլին պարզաբանում է, որ ԵՄ առաքելության գնահատականը այս իրավիճակում շատ կարևոր է.

«Տեխնիկական առաքելության նպատակն է ուսումնասիրել հոկտեմբերի 26-ի ընտրությունների ժամանակ տեղի ունեցած խախտումները, դիտարկել դիտորդների կողմից պատրաստված բողոքները, տեղում ծանոթանալ իրավիճակին՝ գնահատելու հոկտեմբերի 26-ին տեղի ունեցածը, արդյոք իսկապես եղել են խախտումներ և ինչ չափով։

Քաղաքացիական հասարակության և ընդդիմության բողոքը հիմնավոր է. առաքելության գնահատականը շատ կարևոր է այս դեպքում, քանի որ քաղաքական ճգնաժամը շարունակվում է, և երկրում այս հարցի շուրջ երկխոսություն չկա», — նշում է Նանուաշվիլին:

Հատկանշական է՝ որ Պիտեր Ստանոն նշել էր. «Նախապատրաստական ​​աշխատանքները շարունակվում են, առաքելության մասին լրացուցիչ մանրամասներ կհայտարարվեն համապատասխան ժամանակահատվածում»:

Ընդդիմադիր քաղաքական գործիչ, «Ուժեղ Վրաստան» կուսակցության ներկայացուցիչ Անա Դոլիձեն ԵՄ առաքելության Վրաստան ժամանումը մեծ հաղթանակ է համարել.

«Տեխնիկական առաքելությունը միջազգային հետաքննություն է, գրեթե այնպիսին, ինչպիսին միջազգային դատարանների դեպքում է: Տեխնիկական կոչում են հավանաբար այն պատճառով, որ նրանց առաջնային նպատակը ապացույցներ հավաքելն է», — ասել է Դոլիձեն Formula.ge-ի հետ զրույցում:

Նշենք նաև, որ առայժմ Հունգարիան ԵՄ անդամ միակ երկիրն է, որը հրապարակայնորեն շնորհավորել է իշխող կուսակցությանը՝ «Վրացական երազանք»-ին ընտրություններում տարած հաղթանակի կապակցությամբ։ Սլովակիան նույնպես ճանաչում է հոկտեմբերի 26-ի ընտրությունների արդյունքները։

Եվրամիության անդամ երկրներից ոմանք այս փուլում ձեռնպահ են մնում դրանից։

«Լիտվան չի համարում Վրաստանում անցկացված ընտրությունները ազատ և արդար», — նոյեմբերի 18-ին ԵՄ արտգործնախարների նիստից առաջ ասել էր Լիտվայի արտաքին գործերի նախարար Գաբրիելիուս Լանդսբերգիսը։

Լիտվան նաև կոչ է անում «անկախ միջազգային հետաքննություն» անցկացնել Վրաստանում անցկացված խորհրդարանական ընտրությունների վերաբերյալ։ Լանդսբերգիսի խոսքով, խոսուն կլինի, եթե «Վրացական երազանքը» հրաժարվի դրանից։

Ինչ վերաբերում է հոկտեմբերի 26-ի արդյունքներին, ապա Կենտրոնական ընտրական հանձնաժողովի (ԿԸՀ) տվյալներով՝ «Վրացական երազանքը» 11-րդ գումարման խորհրդարանում կունենա 150 մանդատներից 89-ը, իսկ ընդդիմադիր չորս կոալիցիաները՝ ընդհանուր 61 մանդատ.

  • «Կոալիցիա փոփոխությունների համար»՝ 19 մանդատ;
  • «Միասնություն-Ազգային շարժում»՝ 16 մանդատ;
  • «Ուժեղ Վրաստան»՝ 14 մանդատ;
  • «Գախարիան Վրաստանի համար»՝ 12 մանդատ.

Միջազգային հանրությունը Թբիլիսիին կոչ է անում օբյեկտիվ հետաքննություն անցկացնել ընտրությունների վիճելի արդյունքների վերաբերյալ՝ ստուգելու կեղծիքների հետ կապված «լուրջ կասկածները»։