Քութայիսիում գտնվող Գելաթիի վանքի նկարների վրա 2021-2022 թվականներին կատարված միջամտություններն «անդառնալի վնաս» են պատճառել, նշում է Վրաստանի «Սոցիալական արդարադատության կենտրոն» (SJC) հասարակական կազմակերպությունը (ՀԿ):
Կազմակերպությունը նշել է, որ այդ եզրակացությունը կատարվել է Գիտության, կրթության և մշակույթի արհմիության փորձագիտական փաստաթղթերի ուսումնասիրությամբ։
«Թեա Ծուլուկիանիի (Վրաստանի մշակույթի և սպորտի նախարար- հեղ.) օրոք և նրա ղեկավարությամբ իրականացված վերականգնողական-պահպանական աշխատանքների հետևանքով հասցված վնասը, հաշվի առնելով իրադարձությունների զարգացման ժամանակագրությունը, պարունակում է ենթադրյալ պաշտոնական հանցագործության նշաններ, որոնք հիմք հանդիսացան հետաքննություն սկսելու խնդրանքով գլխավոր դատախազություն դիմելու համար։
2021 թվականի հոկտեմբերին նախարարի ընտրած խումբը ոչ միայն կոնսերվացիոն, այլև վերականգնողական աշխատանքներ է իրականացրել դեռևս չչորացած, թաց սվաղի վրա, որը հետագայում պատի նկարը հասցրել է կրիտիկական վիճակի, ինչը հաստատվել է մասնագետների եզրակացություններով»,- հայտնել են ՀԿ-ից:
Ըստ նրանց՝ Ծուլուկիանին մի շարք միջազգային փորձագիտական կարծիքներով տեղեկացվել է ընտրված մեթոդաբանությամբ միջամտություններին հաջորդող սպասվող ծանր հետևանքների մասին: Այլընտրանքային փորձագիտական եզրակացությունները մատնանշում էին հուշարձանի վնասման հնարավորությունը, որը պատասխանատու անձը չի ընդունել, ինչը պարտավոր էր և պետք է հաշվի առներ։
ՀԿ-ն նշել է, որ մինչ հուշարձանի վրա կատարված միջամտությունները Գելաթիի համալիրի կառավարման գործողությունների ծրագիր և արդյունավետ վերահսկողության մեխանիզմ չեն եղել։ Նրանց տեղեկություններով, որոշումների կայացման գործընթացը եղել է «ծայրահեղ կենտրոնացված և անթափանց»։
ՀԿ-ն գլխավոր դատախազությանը կոչ է անում հետաքննություն սկսել հնարավոր ծառայողական հանցագործության փաստով և դա իրականացնել ամեն կերպ և օբյեկտիվ, նաև քննությունն իրականացնել առավելագույնս արագ և ապահովել հանրային տեղեկատվությունը նախաքննության շահերին չվնասող չափաբաժնով։
Ի դեպ, Գելաթիի վանքի վերականգնումը Պատրիարքարանը ստանձնել է 2023 թվականի փետրվարի 24-ին։ Այն ժամանակ ասվում էր, որ դա մշակույթի նախարարության նախաձեռնությունն է: Ծուլուկիանիի՝ Պատրիարքարանին ուղղված առաջարկին նախորդել են Գելաթիում իրականացված աշխատանքների վերաբերյալ մի շարք քննադատական եզրակացություններ և եկեղեցու կտրուկ հայտարարությունն այն մասին, որ այնտեղ իրավիճակը կրիտիկական է։
