Եվրախորհրդարանի պատգամավոր Վիոլա ֆոն Կրամոնը մասնակցել է ISET հետազոտական ինստիտուտի կազմակերպած Վրաստանի գյուղատնտեսության ոլորտը Խորը և համապարփակ ազատ առևտրի համաձայնագրի (ԽՀԱԱՀ) պահանջներին մերձեցնելու շուրջ քննարկմանը:
ISET-ի ներկայացրած զեկույցի համաձայն, չնայած գյուղատնտեսության ոլորտում պետության կողմից իրականացվող բազմամիլիոն դոլարի սուբսիդիաներին, ԵՄ մասնաբաժինը գյուղատնտեսական ապրանքների արտահանման ընդհանուր ծավալում նվազել է։ 2016-ին այս կատեգորիայի արտահանման 31 տոկոսը բաժին է ընկել ԵՄ-ին, իսկ 2022-ին այն նվազել է մինչև 14 տոկոս, մինչդեռ ԱՊՀ-ի մասնաբաժինը արտահանման մեջ աճել է, մասնավորապես 2016-ի 47 տոկոսից մինչև 73 տոկոս:
Կրամոնի կարծիքով, չնայած գյուղատնտեսության ոլորտում պետական ծախսերի ավելացմանը, արտահանման դինամիկան ցույց է տալիս, որ Վրաստանը չի կարող օգտագործել ԽՀԱԱՀ-ի ողջ ներուժը Եվրամիության հետ։
«Պետության կողմից մեծ գումարներ են ծախսվում գյուղատնտեսության ոլորտում, բայց դա չի արձագանքում ոլորտի կարիքներին ու պահանջներին։ Եվրոպական միության չափանիշները շատ բարձր են, որոնց վրացական որոշ արտադրողներ մինչ այժմ չեն կարող բավարարել։ Նրանց արտադրած արտադրանքի որակն ու քանակը չի կարող համապատասխանել արտահանման ներուժին»,- ասել է Կրամոնը:
ISET-ի ուսումնասիրությունը քննարկում է տարբեր պատճառներ, որոնք հետաձգում են գյուղատնտեսական ապրանքների արտահանումը ԵՄ: Դրանք ներառում են ոլորտում ցածր արժեքային շղթայի զարգացում, մեքենայացման բացակայություն, բերքահավաքից հետո պահեստավորման օբյեկտների, ինչպես նաև դրանց վերամշակման հզորությունների բացակայություն, միջնորդ առևտրային ընկերությունների բացակայություն, որակի ապահովման համար միջնորդ ընկերությունների բացակայություն, ԵՄ-ում բիզնես գործընկերներ գտնելու դժվարություններ, ինչը պայմանավորված է տեղական արտադրողների փոքրությամբ:
Ի դեպ, Վրաստանի հիմնական գյուղատնտեսական արտահանումը Եվրամիություն ընկույզի հումքն է։ 2022 թվականին ընկույզի արտահանումը կազմել է 74 միլիոն դոլար, ինչը 6 միլիոն դոլարով պակաս է նախորդ տարվա համեմատ։ Փոխարենը գինու արտահանումը 28,7 միլիոնից հասել է 30,7 միլիոն դոլարի։