Վրաստանի մշակույթի, սպորտի և երիտասարդության նախարարությունը հրապարակել է Քութայիսիում գտնվող Գելաթիի վանքի վերաբերյալ ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի զեկույցը և հայտարարել, որ դրանում պարունակվող առաջարկությունները կլինեն միակ ուղեցույցը, ըստ որի՝ համալիրում շարունակվելու է խնդիրների վերացումը։
Վրաստանի մշակույթի, սպորտի և երիտասարդության նախարար Թեա Ծուլուկիանին նախարարությունում կայացած ճեպազրույցում խոսել է Գելաթիի վանքի հետ կապված ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի եզրակացության մասին։
Ըստ նախարարության՝ սա համատեղ եզրակացություն է և հիմնված է Համաշխարհային մշակութային ժառանգության կենտրոնի, ICOMOS-ի և ICCROM-ի Գելաթիում անցկացված ստուգումների վրա։ Նրանց տեղեկություններով՝ տեսչական խումբը Վրաստան է ժամանել 2022 թվականի հուլիսին նախարարության ուղարկած հրավերով։ Փորձագետները ժամանել են միայն 2022 թվականի նոյեմբերի վերջին:
Ինչպես նշել են մշակույթի նախարարությունում, այս եզրակացությունը վրաց հասարակության մեջ հայտնի է որպես ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի եզրակացություն։
Ծուլուկիանին նշել ր, որ եզրակացությունը վերջնական չէ, քանի որ ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի ընթացակարգային կանոնների համաձայն՝ որոշ փաստական հանգամանքներ կարող են ի հայտ գալ։ Մշակույթի նախարարն ասել է, որ վերջնական եզրակացությունը նախարարությունը կհայտնի հանրությանն իր ժամանակին:
«Իմ նախարարության օրոք մեզ մոտ եկած մյուս փաստաթղթերից կամ եզրակացություններից ոչ մեկը գաղտնի չի մնացել։ Ինչպիսի փոփոխությունների էլ ենթարկվի այս եզրակացությունը հետագայում, մենք այսօր արդեն հրապարակել ենք և ներկայացրել եզրակացության կարևոր բացահայտումներն ու առաջարկությունները»,- ասել է նախարարը։
ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի առաքելության գնահատմամբ՝ իրենց այցը հաջող է անցել, և դրա համար եզրակացության մեջ իրենց երախտագիտությունն են հայտնել պետության ներկայացուցիչներին։ Հաջողություն է համարվում այն, որ նրանք հնարավորություն են ունեցել հանդիպելու բոլորին, ում անհրաժեշտ են համարել հանդիպել։ Մասնավորապես, հանդիպումներ են տեղի ունեցել նախարարության, Մշակութային ժառանգության գործակալության, Վրաստանի Պատրիարքարանի, «ԻԿՕՄՕՍ-Վրաստան» հասարակական կազմակերպության ներկայացուցիչների հետ։
Որոշակի հարցերի առումով նախարարության հրապարակած ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի զեկույցում նշվում է, որ Գելաթիում այսօրվա խնդիրները կապված են տանիքի հետ, որը տեղադրվել է 2015-2018 թվականներին: ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի զեկույցը նաև հաստատել է, որ ջուրը տանիքից տաճար է հոսել մինչև 2020 թվականը։
Մշակույթի նախարարությունը նշել է, որ ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի զեկույցը հստակ հաստատել է, որ Գելաթիի վրա աշխատող իտալացի փորձագետների թիմին հրավիրել է նախարարությունը` ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի առաջարկի հիման վրա։
ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ն նախարարությանը խորհուրդ է տալիս, որ 2022 թվականի հոկտեմբերին ամբողջությամբ դադարեցված աշխատանքները հնարավորինս շուտ վերսկսվեն նախարարության ներկայացրած ծրագրի համաձայն, և ընդունվեն եզրակացության մեջ ներկայացված առաջարկությունները հաշվի առնելով՝ սույն ծրագրի իրականացման ընթացքում:
Գելաթիի վանքի տանիքի և պահպանման հիմնախնդիրները. հետազոտություն
