Ընտանիքի պլանավորման ապահով և կամավոր հասանելիությունը մարդու իրավունքն է: Ընտանիքի պլանավորումը գենդերային հավասարության և կանանց հզորացման կենտրոնական տարր է և աղքատության հաղթահարման հիմնական գործոններից մեկը: Ընտանիքի արդյունավետ պլանավորումը նվազեցնում է անցանկալի հղիությունների և անապահով աբորտների թիվը, կանխում է հղիության հետ կապված մահերն ու հիվանդությունները, նվազեցնում է սեռական ճանապարհով փոխանցվող վարակների տարածումը, ներառյալ ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ը, պաշտպանում է դեռահասների առողջությունը և հանդիսանում է կանանց, տղամարդկանց, երիտասարդների և ընդհանուր առմամբ հասարակության առողջությունն ու բարեկեցությունը բարելավելու ամենաարդյունավետ միջոցներից մեկն է: Այս բոլոր պատճառներով ժամանակակից ընտանիքի պլանավորման մեջ ներդրումներ կատարելը մոր, նորածնի և երեխայի առողջության բարելավման ամենաարդյունավետ ռազմավարություններից մեկն է:

«Հերա XXI» կազմակերպության ծրագրի համակարգող Սալոմե Իոբաձեն, վերարտադրողական բժշկության բժիշկ Նատո Շենգելիան և սոցիալական աշխատող Մարիամ Խուրոշվիլին կիսվում են ընտանիքի պլանավորման վերաբերյալ իրենց գիտելիքներով և փորձով:

Ո՞րն է ընտանիքի պլանավորման նշանակությունը կնոջ կյանքում և ի՞նչ է նշանակում ընտանիքի պլանավորման ծառայություն:

Ընտանիքի պլանավորումը հնարավորություն է տալիս. զույգը ճիշտ վարի ընտանեկան հարաբերությունները, կարողանա ցանկալի ժամանակահատվածում առողջ երեխաներ ծնել, գիտակցաբար որոշի ընտանիքում երեխաների թիվը և ծնունդների միջև ընդմիջումները, խուսափի անցանկալի հղիությունից և աբորտից, պաշտպանի ֆիզիկական և հոգեկան առողջությունը։ Ընտանիքի պլանավորում կանանց համար նշանակում է դեռահասության տարիքից սկսած կրթության հասանելիություն, անկախություն, գենդերային հավասարության, սեռական ոտնձգությունների և բռնության կանխարգելում, կարիերայի աճի, ինքնաիրացման և տնտեսական հզորացման նախապայման:

Որքանո՞վ են Վրաստանում ընտանիքի պլանավորման ծառայությունները ինտեգրված առաջնային բուժօգնության հիմնական փաթեթին:

Ընտանիքի պլանավորման ծառայությունները ինտեգրված չեն և չեն կարող իրականացվել ամենօրյա ռեժիմով, թեև առողջության առաջնային օղակը նախատեսում է նշված ծառայության և գիտելիքների մատուցում կանանց ընտանեկան բժշկի կողմից։ Ընտանեկան բժշկի ներգրավվածությունն ու իմացությունն այս հարցերի վերաբերյալ ցածր է, ուղղակի ուղղորդում է մասնագետ բժշկին, ինչը թանկացնում է կնոջ կողմից նշված ծառայությունից օգտվելը և չափազանց շատ ժամանակ պահանջում։

Ի՞նչ եք կարծում, Վրաստանում կանայք լիարժեք տեղեկացված են ընտանիքի պլանավորման ծառայությունների և հակաբեղմնավորիչների մասին:

Ոչ, Վրաստանում կանայք հիմնականում շատ ժամանակ չեն հատկացնում իրենց վերարտադրողական առողջությանը և չեն փորձում բարձրացնել իրենց գիտելիքներն այս ուղղությամբ, իսկ շատ դեպքերում նույնիսկ ծառայություններից օգտվելու հնարավորություն չունեն: Պետությունը ևս այս առումով կանանց համար հատուկ առաջարկ չունի։ Դպրոցներում կամ հետդպրոցական հաստատություններում չկա կրթություն՝ բարձրացնելու նրանց գիտելիքները, ինչը, ի վերջո, հանգեցնում է ընտանիքի պլանավորման խնդիրների վերաբերյալ ցածր տեղեկացվածության: Խնդրի արդիականության մեջ պետք է նշել հասարակական կազմակերպությունների դերը։ Նրանք ակտիվորեն նպաստում են վերարտադրողական առողջության դրական արդյունքներին միտված փոփոխություններին:

Ձեր կարծիքով, որո՞նք են հակաբեղմնավորիչների օգտագործման հիմնական սոցիալական/մշակութային խոչընդոտները:

Վրաստանում վերարտադրողական առողջության ծառայությունները հիմնականում մատուցում են ծննդատներում կամ կանանց խորհրդատվությունների բաժանմունքներում, իսկ ավելի քիչ՝ մասնավոր/անհատական ​​պրակտիկայի գինեկոլոգները: Միևնույն ժամանակ, ընտանեկան բժշկի և գյուղի բժշկի իրավասություններն արտացոլում են նշված ծառայությունների կարևոր մասը, և կարելի է ասել, որ քայլեր են ձեռնարկվում վերարտադրողական առողջության ծառայություններն առաջնային բուժօգնության մեջ ինտեգրելու ուղղությամբ:

Երկրում հակաբեղմնավորման ժամանակակից մեթոդների գիտելիքների և հասանելիության բարձրացումը կբարելավի գյուղական վայրերում կանանց վերարտադրողական առողջությունը, ինչպես նաև գյուղական ամբուլատորիաներում հակաբեղմնավորիչների հասանելիությունը և ամբուլատոր ընտանեկան բժշկի կողմից մեթոդի ընտրությունը մեծապես կբարձրացնի գյուղական բնակչության կողմից ընտանիքի պլանավորման ճիշտ ուղղությունը:

Գյուղական բնակավայրերում ապրող կանայք ընտանիքի պլանավորման մեթոդների կիրառման առումով ճանապարհորդելու ժամանակային, տարածքային և ֆինանսական խոչընդոտներ ունեն: Բացի այդ, խախտվում է կնոջ գաղտնիությունը և ծառայություն ստանալու անանունությունը, և նրա որոշման վրա հաճախ ազդում է ընտանիքի այլ անդամների միջամտությունը:

Ինչո՞ւ կանայք պետք է օգտագործեն ընտանիքի պլանավորման մեթոդները:

Ընտանիքի պլանավորման մեթոդի ճիշտ ընտրության և օգտագործման դեպքում կարելի է լուծել մի քանի խնդիր.

• անցանկալի հղիության կանխարգելում,
• ունենալ ցանկալի թվով երեխաներ,
• հղիությունների միջև միջակայքի կարգավորում,
• երեխայի ծննդյան ժամանակի ընտրություն՝ ըստ ծնողների տարիքի:

Ի՞նչ խորհուրդ կտաք կանանց ընտանիքի պլանավորման ծառայությունների վերաբերյալ:

Ընտանիքի պլանավորման վերաբերյալ տեղեկացված ընտրություն կատարելիս պացիենտը պետք է հասկանա բոլոր առկա մեթոդները, դրանց առավելությունները, թերությունները, սպասվող կողմնակի ազդեցությունները, հնարավոր ռիսկերը և օգտագործման տեխնիկան: Ընտանիքի պլանավորման հարցերում կինը պետք է հնարավորություն ունենա իրավասու անձից ամբողջական տեղեկատվություն ստանա և այս կամ այն ​​մեթոդի վերաբերյալ տեղեկացված որոշում կայացնի։ Պետք է հասկանալ, որ յուրաքանչյուր օրգանիզմ տարբեր է, և ուրիշների կիրառած մեթոդը կարող է իր համար ճիշտ ընտրություն չլինել։

Ընտանիքի պլանավորման և հակաբեղմնավորման ժամանակակից մեթոդների, ինչպես նաև վերարտադրողական առողջության հարցերի վերաբերյալ խորհրդատվությունը ընտանեկան բժշկի իրավասությունների շրջանակում է:

Կանայք կարող են խորհրդակցել ընտանիքի պլանավորման հարցերի հետ գաղտնի պայմաններում իրենց ընտանեկան բժշկի հետ՝ կատարելով տեղեկացված ընտրություն: Այս խորհրդատվությունը ընտանեկան բժշկի իրավասությունների շրջանակում է և ծածկված է համընդհանուր առողջապահական փաթեթով։ Կինը կարող է ընտանիքի պլանավորման ծառայություններ ստանալ ընտանեկան բժշկից առաջնային բուժօգնության ցանկացած հաստատությունում:

Ինչպե՞ս/որտեղ պետք է կանայք տեղեկատվություն ստանան պետական ծրագրերի մասին:

Մարզերում և գյուղերում կոնկրետ բժշկական ծառայությունների, այդ թվում՝ ընտանիքի պլանավորման ծառայությունների մասին տեղեկատվություն կարելի է ստանալ տեղի բուժհաստատություններից, ընտանեկան բժիշկներից։

Գոյություն չունի ընտանիքի պլանավորման և հակաբեղմնավորման ժամանակակից մեթոդների առանձին կոնկրետ ծրագիր, ընտանիքի պլանավորման խորհրդատվական ծառայությունները ներառված բաղադրիչներից են և մտնում են ընտանեկան բժշկի հետ համընդհանուր առողջապահական փաթեթի մեջ:

Ազգային ռազմավարական փաստաթղթերում, օրինակ, մոր և նորածինների առողջության խթանման ռազմավարության և գործողությունների ծրագրում խոցելի խմբերին նախատեսված է հակաբեղմնավորման միջոցներ, թեև դեռևս որևէ ծրագիր հաստատված չէ և չի իրականացվում։

Հոդվածը պատրաստվել է «Ալիք մեդիայի» կողմից՝ «Իմ մարմինն իմ իրավունքն է» նախագծի շրջանակներում՝ «Քեա Կովկասի» ֆինանսական աջակցությամբ։ «Ալիք Մեդիան» ամբողջությամբ պատասխանատվություն է կրում ներկայացված տեղեկատվության բովանդակության համար, և հոդվածում տեղ գտած կարծիքները կարող են չհամընկնել «Քեա Կովկասի» տեսակետների հետ։